Historia

Pierwsza wzmianka o Głubczycach (in circuito, qui dicitur na Glubcicih) pochodzi z 1107 r. Były one wówczas morawską wsią lub drewnianym grodem, położonym nad prawym brzegiem rzeki Psiny i należącym do Czech. Ponad wiek później, na lewym brzegu Psiny zbudowane zostało przez niemieckich kolonistów miasto. Świadczy o tym niemiecka nazwa Głubczyc - Lubschicz, użyta w opawskim dokumencie, pochodzącym z roku 1224. Nieznana jest dokładna data nadania miastu praw. Wiadomo, że w 1270 r. król Czech Przemysł Ottokar II odnowił - nadane miastu wcześniej - przywileje miejskie. Niedługo potem Głubczyce zostały otoczone murem obronnym z 22 basztami i 3 wieżami bramnymi oraz fosą. Głubczycki kościół parafialny, dziś jeden z najstarszych w Polsce kościołów gotyckich, Ottokar II przekazał pod opiekę komturii zakonu joannitów z pobliskich Grobnik.

   W 1298 r. król Czech Wacław II, syn Ottokara II, znacznie rozszerzył przywileje Głubczyc. Odtąd mogły one nabywać majątki wiejskie, a także stały się zwierzchnim trybunałem tzw. prawa głubczyckiego dla wielu morawskich miejscowości. Na prawie głubczyckim ulokowano wówczas kilkanaście miast i miasteczek, m.in. Nowy Jicin, Hranice, Horni Benešov, Valasske Mezirici, Uhersky Brod.
W latach 1365-1503 Głubczyce były samodzielnym księstwem. Do roku 1482 należały do czeskich Przemyślidów, nieślubnych potomków Ottokara II. Był to dla miasta okres pomyślny, z wyjątkiem wojen husyckich, podczas których husyci spalili przedmieścia miasta.

  Po śmierci Jana Pobożnego Głubczycami władał Piotr Haugwitz zaufany Macieja Korwina - króla Czech i Węgier. Za rządów Haugwitza w 1501 r. na południe od kościoła parafialnego postawiono gotycki kościółek św. Fabiana i Sebastiana, służący dziś jako kostnica. Kolejnymi władcami Głubczyc byli kanclerz czeski Jan Schellenberg i jego syn Jerzy. Obaj jednocześnie posiadali pobliski Krnów, stąd też od 1503 r. Głubczyce stały się częścią księstwa karniowskiego (krnowskiego).
   Rok 1523 przyniósł miastu istotne zmiany. Jego nowy właściciel, margrabia Jerzy Hohenzollern, rodzony brat późniejszego księcia pruskiego Albrechta i gorliwy wyznawca luteranizmu wprowadził do księstwa swoją naukę religijną. Źródła historyczne wspominają o usuwaniu siłą opornych franciszkanów, a później również Żydów. W czasie reformacji w 1558 r. miasto uzyskało luterańską szkołę, stojącą do dziś z północnej strony kościoła parafialnego oraz piękny renesansowy ratusz miejski, którego wieżę wzniesiono w 1570 r.
   W 1622 r. Głubczyce przeszły pod panowanie katolika Karola von Liechtenstein. Nie było mu łatwo rządzić swymi posiadłościami w związku z toczącą się wojną 30-letnią (1618-1648). Głubczyce przechodziły raz w ręce protestantów (Duńczycy, Szwedzi), raz katolików (żołnierze cesarscy). Były systematycznie niszczone. Najgorszy w skutkach i najbardziej uciążliwy był najazd szwedzki z 1645 r. Po odejściu Szwedów w 1650 r. rozpoczął się okres kontrreformacji. Liczba mieszkańców Głubczyc zmniejszyła się wówczas z 2100 do 1200. Następne lata przyniosły miastu powolny rozwój.

  W roku 1741 król pruski Fryderyk Wielki odebrał cesarzowej austriackiej Śląsk, a z ziemi głubczyckiej - po pokoju wrocławskim - Prusacy utworzyli powiat głubczycki. Zerwane zostały stosunki z Opawą i Krnowem. W 1752 r. magistrat uzyskał zgodę króla na założenie gimnazjum. W 1774 r. miasto zbudowało katolicki kościół św. Trójcy przy ul. Sobieskiego, a po roku 1787 neogotycki kościół ewangelicki przy ul. Kościelnej, rozebrany w 1955 r. Klęska poniesiona przez Prusy w wojnie z Napoleonem spowodowała przeprowadzenie wielu reform w państwie pruskim, które nie ominęły Głubczyc. Wydana w 1808 r. ordynacja o miastach rozszerzyła samorząd miejski. W 1810 r. przeprowadzona sekularyzacja zakonów usunęła z Głubczyc na ponad wiek franciszkanów i na zawsze joannitów z komturii Grobniki. Równocześnie możność osiedlania się w Głubczycach uzyskali Żydzi .

   Od końca XVIII wieku stopniowo redukowano mury miejskie. W 1837 r. za sprawą radnego miejskiego dr Josefa Lauffra rozpoczęło się tworzenie parku miejskiego. Zbudowane w II połowie XIX wieku połączenie kolejowe Głubczyc z Raciborzem, Racławicami Śląskimi i Krnowem pozwoliło na dalszy rozwój miasta. Powstało wówczas kilka browarów, w tym największy Weberbauera, funkcjonujący do dziś, słodownie, tartaki, młyny parowe, huta szkła, fabryki wełny należące do dwóch przedsiębiorczych przemysłowców żydowskich: Holländra i Teichmanna, na bazie których po II wojnie światowej powstały Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego "Unia". Powstały też inne budynki, np. w 1864 r. żydowska synagoga u zbiegu ulic Kochanowskiego i Koszarowej, Katolicka Szkoła Ludowa (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2), Sąd Powiatowy z więzieniem przy ul. Kochanowskiego, Urząd Landrata (dzisiejszy Urząd Miasta i Gminy), poczta, koszary przy ul. Słowackiego - Żeromskiego, wieża ciśnień, gazownia, straż pożarna, Liceum Sióstr de Notre Dame przy ul. Raciborskiej.

  Na początku XX wieku Głubczyce otrzymały wodociąg i kanalizację. W 1902 r. nastąpiło otwarcie gimnazjum przy ul. Kochanowskiego (dzisiejsze Liceum Ogólnokształcące). W 1904 r. zbudowano dom starców przy ul. Parkowej (dzisiejszy Internat Zespołu Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Ustawicznego).

   I wojna światowa, choć nie przebiegał tędy front, przyniosła mieszkańcom Głubczyc wiele strat. W południowo-wschodniej części cmentarza przy ul. Wrocławskiej znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona poległym w czasie wojny żołnierzom oraz kilkanaście bezimiennych mogił.

   W 1921 r. w wyniku plebiscytu górnośląskiego miasto pozostało w rękach Niemców. W okresie międzywojennym powstało wiele istniejących po dzień dzisiejszy obiektów, jak np. stadion sportowy, miejski basen kąpielowy, domy przy ul. Powstańców Śl., Mickiewicza, Oświęcimskiej, Sobieskiego, Niepodległości, Raciborskiej. Inwestycje te, zbudowane w ramach robót publicznych, powstały z inicjatywy długoletniego i szanowanego burmistrza miasta Alfonsa Priemera (na jego cześć ul. Powstańców Śl. nazwano Priemerstrasse) oraz budowniczego miejskiego Paula Klehr. W 1933 r. do Głubczyc, od lat rządzonych przez polityków z katolickiej partii "Zentrum", wkroczył hitleryzm. Miasto stało się punktem szkoleniowym jednostek SS i siedzibą sturmbannów SA. W powiecie nastąpiło przemianowanie słowiańsko brzmiących nazw miejscowości na niemieckie. W 1938 r. hitlerowcy brutalnie zniszczyli sklepy głubczyckich Żydów i spalili synagogę.

W czasie II wojny światowej na terenie całego powiatu zatrudniano jeńców polskich, angielskich, rosyjskich i francuskich. 18 marca 1945 r. wojska I Frontu Ukraińskiego pod dowództwem marszałka Iwana Koniewa zamknęły w Głubczycach w kotle 18 Dywizję Grenadierów Pancernych SS "Horst Wessel" i 371 Dywizję Wehrmachtu. Na miasto spadły bomby lotnicze, pociski czołgowe i granaty fosforowe. Te ostatnie zniszczyły ratusz i zabudowania na rynku.
   24 marca o godzinie 6.00 rano do Głubczyc weszły oddziały radzieckie. W mieście pozostali jedynie księża, przerażone kobiety i starcy, skupieni w piwnicach klasztoru franciszkanów i w Domu Misyjnym "Maria Treu", dzisiejszym szpitalu przy ul. M. Skłodowskiej. W gruzach leżało 1355 budynków. 19 maja 1945 r. komendant Głubczyc, radziecki ppłk Barinow przekazał miasto staroście Tadeuszowi Kopczyńskiemu.
   Od tego momentu zaczął się polski okres w dziejach Głubczyc. Zniesiona została jego dotychczasowa nazwa Leobschütz. Rok później Głubczyce stały się miastem powiatowym (do roku 1975). Rangę siedziby władz powiatu głubczyckiego miasto odzyskało ponownie z dniem 1 stycznia 1999 r